Interviews

Hoe lang ben je al verbonden met Dordt in Stoom?

Tijdens de eerste editie op 30 april 1984 heb ik vanuit de Dordtse Reddingsbrigade het evenement ondersteunt vanaf het water. Het opeenvolgende jaar ben ik bij het bestuur gegaan.
Hier heb ik tot 2016 in gezeten en hield ik mij bezig met onder andere de Vlootschouw, coördinatie van de op- en afbouw en het draaiboek en de veiligheid.

Wat betekend Dordt in Stoom voor jou?

Het was altijd heel veel werk. Natuurlijk vooral ook hele leuke momenten om met elkaar zo’n evenement neer te zetten, wat ook aanspreekt bij een groot publiek.

Wat is je favoriete moment tijdens Dordt in Stoom?

Als donderdag avond alle schepen aankomen in de wolwevershaven én om op zaterdag- en zondagochtend vroeg op de Damiatenbrug de schepen wakker te zien worden. Maar de vlootschouw is natuurlijk ook prachtig om te zien!

Komen jullie ook genieten van dit prachtige evenement?

Monique Dors draait dit jaar voor het eerst mee in de organisatie.

Wat is je taak Monique?

“Ik was gevraagd voor de planning. Dat doe ik in de zorg, maar dat valt hier nog niet mee. Ik sta werkelijk versteld van de hoeveelheid werk, die door al deze vrijwilligers wordt verzet om het evenement elke twee jaar tot een succes te maken. Er zijn 8 bestuursleden, die al een jaar van tevoren beginnen. Daarnaast zeker 50 vrijwilligers, die zorgen voor het op- en afbouwen van de logistiek (elektra, waterkranen, vlotten, verwijsborden, toiletten, podia, etc.), maar ook voor de Shantykoren, de Vlootschouw, de veiligheid, de communicatie, noem maar op. Omdat er iemand uitviel heb ik nu ook de Stoommarkt onder m’n hoede”.

Wat vind je er leuk aan?

“Het is leuk om ook praktisch bezig te zijn met deelnemers uitnodigen, kramen regelen, etc. Ik ontmoet leuke mensen, neem een kijkje achter de schermen en leer heel veel. Zo lever ik, al lerend, mijn bijdrage aan het leukste evenement van Dordrecht”.

Hoe kwamen jullie bij Dordt in Stoom?

Wim: “Maurice Persijn, die in de Dordtse Reddingsbrigade zat (nu bij KNRM) en net als ik ook bij de politie werkt, heeft mijn naam laten vallen. Ik heb als hobby modelbouwen en ben er in 2018 ingerold. De organisatie van Dordt in Stoom is, net als in mijn werk, een groep teamplayers. Je helpt elkaar en zet samen een prachtige prestatie neer, waar altijd veel mensen naar uitkijken. Toen Jan van Woensel moest stoppen mocht ik het in 2020 overnemen en heb al snel mijn vrouw Dia gevraagd te helpen. Door Corona ging die editie niet door, maar door alle voorbereidingen waren wij al ingewerkt. Bij de start in 2022 stonden we er alleen voor en hebben we even stilgestaan bij het overlijden van Jan”.

Hoe zet je zo’n modelbouwshow neer?

Wim: “De voorbereidingen komen neer op het vrij krijgen van de hal van de gemeente. De samenwerking met de beheerders is werkelijk fenomenaal! En dan gewoon gaan! Voor een politiemensen als Dia en ik is dat niet veel anders dan in ons werkzame leven. Politiemensen kunnen een stier laten kalveren is het gezegde. Nee, er is een draaiboek en een lijst van deelnemers, maar samen met Dia gaan we ook allerlei beurzen af zoals On Tracks en de Broodfabriek om weer wat nieuws te vinden”. Dia: “Zo vonden we de Traumanlage of Droomvlucht uit Duitsland. Het is mooi om verschillende vormen van modelbouw te laten zien”. Wim: “Zo kwamen we ook Jean Yves Page, een Franse modelbouwer tegen, die het Viaduc du Viaur heeft nagebouwd met allerlei zelfgemaakt of vermaakt materiaal. Prachtig! Dit jaar komt hij met het Viaduc du Claps en brug over de Drôme. Een deel is al af en een deel nog in de maak, zodat bezoekers een idee krijgen hoe dat modelbouwen gaat”.

Dia: “Het is heel fijn om zoveel hartverwarmende reacties te krijgen van deelnemers. Ze komen graag terug!”. Wim: “Niet zo gek omdat we altijd bij iedereen langsgaan met de koffiekar en tijd nemen voor een praatje. Maar dit is wel onze laatste keer. Het is een fantastische ervaring geweest voor ons allebei, maar zijn ook niet zo nieuw meer. Gelukkig hebben we in Hans Bos en Jan Akerboom al jongere opvolgers gevonden, die lopen nu mee en gaan het in 2026 overnemen.

Hoe komt een Shantykorenfestival terecht bij Dordt in Stoom? Kees: “Het Zeemanskoor De Kleine Jantjes uit Dordrecht stond bij het 50-jarig jubileum van de zeilvereniging ZD&O een aardig bekkie te galmen over zee, water en vrouwen. De voorzitter van Dordt in Stoom zingt ook in dat koor en ik was toen zijn dirigent. Ik liep al een tijdje mee en vanaf 2006 mocht ik de samenzang met alle koren organiseren op het Otto Dickeplein. Nadat Piet Visser kwam te overlijden vroeg Marco of ik voortaan het festival wilde verzorgen. Dit beantwoordt gelijk de vraag waarom De Kleine Jantjes vanaf het begin altijd op het podium staan te galmen. Dit is een voorrecht dat zij hebben.

Vanaf 2012 hebben Mieke en ik ons elke 2 jaar gestort op het kiezen van gemiddeld 25 koren uit de soms wel 70 die zich aanmeldden om mee te mogen doen. Die selectie maken was niet altijd eenvoudig en ik moet zeggen het is een hele organisatie en je moet een brede rug hebben waar veel vanaf kan glijden. Het selecteren gaat altijd volgens vastgestelde criteria en ook fair, we lieten bijna alle koren wel een keer komen. Het Shantyfestival is eigenlijk al een evenement op zich en geeft aan het stoomfeest een gezellig en vrolijk tintje. Mieke en ik hebben dit samen met veel plezier gedaan, maar 2024 is de laatste keer. Dordt in Stoom was heel blij met ons, maar door het organiseren hier kreeg ik ook landelijke bekendheid. Ik ben zowel als dirigent, accordeonist en jurylid bij menig festival aanwezig. Mieke en ik kijken ook nu weer uit naar de editie van 2024 waar 24 koren uit verschillende provincies hun muzikale noten weer over Dordrecht laten klinken.

Uit het hele land van Noord tot Zuid zijn ze geweest. Ook dit jaar is een aantal koren voor het eerst hier, maar er zijn ook koren die al meerdere keren hun muzikale bijdragen hebben geleverd. Erg blij ben ik met de koorleden, die hun medewerking verlenen om de hele dag het geluid op de podia te verzorgen, zodat ik daar geen omkijken naar heb. Ik hoop dat het opnieuw een mooi muzikaal feest is, waar heel veel mensen genieten van de combinatie stoomfluiten en shantykoren. Ik wil speciaal Mieke en ook Dordt in Stoom en alle sponsoren bedanken, die dit allemaal mogelijk maken.

Interview door Per Bos, stoomwebmaster met Marco Westland, voorzitter Dordt in stoom

Waarom een Stoomlezing?

Stoom heeft met kolen en later olie gezorgd voor een complete energietransformatie. Dat proces duurde meer dan een halve eeuw en er was ook toen veel weerstand tegen de verandering. Ik vroeg me af of we iets kunnen leren van die eerdere energietransities en kwam terecht bij historicus en stoomliefhebber Maarten van Rossem.

Je hebt het over de eerste Stoomlezing. Komen er meer dan?

Ik hoop het wel, want stoom is echt niet alleen nostalgie. Dat mag beslist blijven en daar ligt onze kracht, maar om het evenement te behouden lijkt het mij nuttig om Dordt in Stoom te plaatsen in het bredere begrip energie. Stoom is immers nog volop aanwezig in de procesindustrie en bijvoorbeeld in producten als stoomovens en stoomreinigers.

Denk je daar nieuwe sponsors te vinden?

Bedrijven sponsoren ons nu vooral omdat het evenement aandacht vestigt op techniek, heel belangrijk in onze maakregio. Bedrijven haken helaas ook af omdat ze een duurzamer imago nastreven. Om die sponsors te behouden is het goed om als evenement zelf die duurzaamheid bespreekbaar te maken.

Zijn er dan al bedrijven die daarop inhaken?

Jazeker en ze komen met aansprekende voorbeelden van energietransitie. Daarover hoor je te weinig en daar mogen we best trots op zijn en hoop uit putten dat we, ook al duurt het lang, de omslag naar CO2 neutraal kunnen maken.

Is er al een onderwerp voor de volgende Stoomlezing?

Nog niet, maar je kunt denken aan voedselbereiding waar heel veel stoom wordt gebruikt tot en met stoomturbines in energiecentrales. Voor al die sectoren moet het, door de Stoomlezingen, interessant blijven om een nostalgisch evenement als Dordt in Stoom te blijven sponsoren.